Van koningskaars worden voor medicinale doeleinden bij voorkeur de bloemblaadjes en meeldraden gebruikt. De rest van de plant kan ook gebruikt worden maar werkt niet zo sterk. De wortel wordt zelden gebruikt. In plaats van kokningskaars kan men ook stalkaars of Verbascum densiflorum gebruiken, een zeer verwante plant. In deze geelbloemige plant komen maar liefst 12 verschillende soorten slijmstoffen of gommen voor. Verder bevat het zes soorten iridoïden. Voorts zitten er een aantal saponinen in en een aantal soorten flavonoïden. In mindere mate bevat de plant fenolzuren, glycosidische gele kleurstoffen, fenolpropaanglycoside-esters, betacaroteen, vitamine C, tanninen, lignaanglycosiden, koolhydraten, bitterstoffen, etherische olie, sterolen en vrije vetzuren.
Koningskaars maakt het slijm los. De saponinen in de plant spelen daarbij een hoofdrol. De slijmstoffen zorgen voor een verzachtende werking op de slijmvliezen. Harpagoside is een fytonutriént wat zorg draagt voor de ontstekingswerende werking. Een bijzondere werking is dat het een anti-allergische werkzaamheid heeft. Hieraan dragen aucuboside, hesperidine en verbascoside bij. Ook is het een antibacteriële plant door een veelvoud aan flavonoïden in koningskaars die elkaar synenergetisch ondersteunen. Verder kent de plant een ontkrampende werking. Al deze werkingen bij elkaar maakt het een hoestdempend natuurmedicijn. Venwege dit grote scala aan medicinale werkzaamheden kan een fytotherapeut besluiten het in te zetten bij de volgende indicaties:
- Milde luchtwegenaandoeningen,
- Acute en chronische bronchitis, luchtpijpontsteking (met hoest),
- Hoest, droge hoest, prikkelhoest, pijnlijke hoest,
- Harde hoest en kroepachtige hoest, kinkhoest,
- Vastzittende slijmen,
- Strottenhoofdontsteking, heesheid,
- Keelpijn, amandelontsteking,
- Hooikoorts,
- Verkoudheden en grippale aandoeningen met aantasting luchtwegen,
- Chronische bronchitis met astmatische factor,
- Adjuvans bij astma.
Uitwendige geneestoepassingen konngskaars
De verzachtende eigenschap kan uitwendig worden toegepast op de huid en in mond en keel. Het werkt wondhelend wat wil zeggen dat het genezingsproces van een wond versneld wordt. Daarnaast is het ook voor uitwendig gebruik een pijnstillend middel.
Lotion, medicinale olie:
- Winterhanden,
- Brandwonden,
- Aambeien.
In oljfolie:
- Oorpijn,
- Reumatische pijn
- Aangezichtspijn,
- Kneuzingen.
Gorgeldrank:
Oogbadcompressen:
- Oogbindvliesontsteking,
- Ooglidontsteking.
Energetisch:
Deze plant past bij de mens die streng voor zichzelf is en introvert, die zichzelf tekort doet, standvastig, trouw is en met veel verantwoordelijkheidsgevoel.
